یادداشت های رئیس سابق ک.گ.ب. افشا می سازد که استالین دستور به «حذف» والنبرگ داده بود
طبق یادداشت های یک رئیس سابق ک.گ.ب، ژوزف استالین به «حذف» رائول والنبرگ، دیپلمات سوئدی که در طول هولوکاست جان ده ها هزار یهودی مجارستانی را نجات داد، دستور داده بود.
این سند نخستین سندی است که تأیید می کند دیپلمات سوئدی که جان هزاران یهودی را در طول هولوکاست نجات داده، در یکی از زندان های شوروی اعدام شده است.
طبق یادداشت های یک رئیس سابق ک.گ.ب، ژوزف استالین در ۱۹۴۷ دستور به «حذف» رائول والنبرگ، دیپلمات سوئدی که در طول هولوکاست جان ده ها هزار یهودی مجارستانی را نجات داد، داده بود.
این سند نخستین سندی است که تأیید می کند والنبرگ، که در ۱۹۴۵ ناپدید شد، توسط اتحاد شوروی اعدام شده است.
والنبرگ که در آن زمان معمار و تاجری جوان بود، در ۱۹۴۴ داوطلب شد تا به عنوان فرستاده ویژه به مجارستان سفر کند و ایالات متحده را در نجات یهودیان از چنگ آلمان نازی یاری دهد.
والنبرگ از مقام خود استفاده کرد و با صدور گذرنامه های محافظتی در ماه های پایانی جنگ جهانی دوم، جان ده ها هزار یهودی را نجات داد.
اما در ژانویه ۱۹۴۵، که شوروی در بوداپست مشغول جنگ طولانی-مدت و خونین خود با آلمان ها بود، این دیپلمات ۳۲ساله به اتهام جاسوسی به ستاد روسیه در دبرسن احضار شد. از آن به بعد هیچ اطلاعی از سرنوشت وی در دست نبود.
اتحاد شوروی در ۱۹۵۷ سندی را منتشر کرد که می گفت والنبرگ در زندان لوبیانکا، ساختمان بدنامی که ستاد خدمات امنیتی ک.گ.ب. به شمار می رفت، محبوس شده و بر اثر سکته قلبی در ۱۷ ژوئیه ۱۹۴۷ درگذشته است.
اما برخی تاریخدانان این گزارش را به پرسش گرفته و گفته اند که والنبرگ اعدام شده است.
رئیس کمیسیون تحقیق روسیه در سال ۲۰۰۰ اذعان کرد که والنبرگ در ۱۹۴۷ توسط عوامل ک.گ.ب. و به دلایل سیاسی در لوبیانکا زندانی شد و در همانجا نیز درگذشت، اما از دادن شواهد متقن یا ارائه توضیحاتی درباره مرگ وی خودداری کرد.
اما با انتشار یادداشت های نخستین رئیس ک.گ.ب.، ایوان ا. سروف، در ماه ژوئن در روسیه، بالاخره شواهدی درباره مرگ والنبرگ یافته شد.
طبق گزارش نیویورک تایمز در روز یکشنبه، سروف در یادداشت های خود نوشته «شک ندارم که والنبرگ در ۱۹۴۷ حذف شد».
گویا خود ژوزف استالین، رهبر اتحاد شوروی، و همچنین ویاچسلاو مولوتف (وزیر وقت امور خارجه) دستور اعدام این دیپلمات سوئدی را صادر کردند.
سروف در یادداشت های خود به بازجویی ویکتور آباکوموف، رئیس سابق امنیت کشور شوروی که در ۱۹۵۴ محاکمه و اعدام شد، اشاره می کند. آباکوموف به سورف اعتراف کرده که استالین به قتل والنبرگ دستور داده بود.
سروف نوشته که جانشین استالین از وی خواسته بود تا درباره سرنوشت این سوئدی تحقیق کند. این رئیس سابق سازمان جاسوسی شوروی تصدیق کرد که هیچ شواهدی دال بر جاسوس-بودن والنبرگ نیافته است.
تاریخدانان دهه هاست که در بین اسناد شوروی به دنبال سندی می گردند که به والنبرگ اشاره ای داشته باشد. حتی پرونده زندان والنبرگ نیز موجود نیست. اما این پرونده زمانی وجود داشته و در یادداشت های سروف به آن اشاره شده است. گویا اتحاد شوروی با نابودساختن آن پرونده، سعی در سرپوش گذاشتن بر مرگ این دیپلمات جوان داشته است.
ماری دوپوی، از بستگان نزدیک والنبرگ، نسبت به صحت این سند ابراز شک کرده و در وبسایت خویش نوشته که «یادداشت های سروف حاوی خطاهایی است که صحت دست-کم بخشی از خاطرات وی را زیر سؤال می برد».
یادداشت های رئیس سازمان جاسوسی چطور کشف شد
این سند جالب توجه که پرده از راز مرگ والنبرگ برمی دارد، چهار سال پیش در گاراژ ویلای تنها نوه سروف که ویلای واقع در شمال غربی مسکو را از پدربزرگ بدنام خود به ارث برده بود، کشف شد.
وقتی کارگران در حین بازسازی ویلا مشغول تخریب دیوارهای داخلی بودند، به چند چمدان برخوردند.
ورا سروفا، رقصنده بازنشسته و ۵۷ساله باله، به نیویورک تایمز گفت «آنها فکر کردند [داخل چمدان ها] پول یا طلا است، اما فقط کاغذ بود».
نیکیتا پتروف، تاریخدانی از سازمان یادبود مستقر در مسکو، به نیویورک تایمز گفت که این یادداشت ها احتمالا حدود ۱۹۷۱، یعنی هنگامی که سروف تحت نظارت حکومتی قرار گرفته بود، در دیوارها چال شده اند.
کتابی که حاوی یادداشت های سروف است، «یادداشت هایی از یک چمدان: یادداشت های محرمانه نخستین رئیس ک.گ.ب، که ۲۵ سال پس از مرگ وی یافته شد» نام دارد.
خانواده والنبرگ هیچگاه در مورد علت بازداشت وی توسط نیروهای شوروی کمی پس از تسخیر مجارستان از دست نازی ها، هیچ توضیح رسمی ای دریافت نکرده و هیچ اطلاعاتی در مورد سرنوشت وی پس از بازداشت نداشتند.
سال گذشته، بستگان وی از مقامات سوئد درخواست کردند تا مرگ او را اعلام کند، و حکومت نیز در ماه مارس درخواست آنها را اجابت کرد.