مرگ رئیسی سیاست ایران را تغییر نخواهد داد، اما جنگ قدرت برخواهد انگیخت

گرچه سرنوشت رئیس جمهوری ایران و جانشین بالقوهٔ خامنه-ای هنوز نامعلوم است، اما صف بلند چهره-هایی که منتظرند خلاء مرگ او را پر کنند ممکن است آزمونی برای ولی فقیه باشد.
هنوز زود است تا سرنوشت رئیس جمهوری و وزیر خارجهٔ ایران پس از سقوط هلیکوپتر ایشان در روز یکشنبه، در شمال غربی کشور معلوم شود، اما نشانه-های اولیه چندان امیدبخش نیست.
یک مقام ایرانی به رویترز گفت گرچه مقامات «هنوز امیدوارند»، اطلاعاتی که از محل سانحه می-آید «بسیار نگران کننده» است.
این مقام افزود جان ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری، بهمراه حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه «در خطر» است.
مرگ دو مقام ارشد ایرانی در ایامی که مناقشات متعدد در منطقه شعله می-کشد، گرچه واقعه-ای چشمگیر خواهد بود، اما از آنجایی که تصمیمات مربوط به سیاست خارجی و جنگ زیر نظر ولی فقیه اتخاذ می-شود، تأثیر عمده-ای بر روند این جنگها نخواهد داشت.
جیسون برادسکی، مدیر سیاست مؤسسهٔ «اتحاد علیه ایران هسته-ای» توضیح داد که «رئیس جمهوری جمهوری اسلامی نه تصمیم-گیرنده بلکه مجری تصمیمات است.» «به همین خاطر، سیاستهای جمهوری اسلامی، و بنیان آن سیاستها به همین صورت باقی خواهد ماند.»
اوری گلدبرگ از دانشگاه رایشمن گفت رئیسی «دستورات ولی فقیه را اجرا می-کند، مسلم است، زیرا این آدم، در شرایطی از کمترین دموکراسی ممکن در تاریخچهٔ انتخابات جمهوری اسلامی برگزیده شد.»
تصویر: یک مرد ایرانی با پلاکاردی که تصویر ولی فقیه ایران، علی خامنه-ای (پایین، چپ)، روح الله خمینی (بالا، راست)، قاسم سلیمانی فرماندهٔ مقتول ایرانی (وسط) و ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری ایران (راست) را در دست دارد در یکی از مراکز رأی در تهران، ایام انتخابات نمایندگان مجلس و یکی از نهادهای کلیدی روحانیت در ۱ مارس ۲۰۲۴ دیده می-شود. (Atta Kenare/AFP)
با اینحال اما، فقدان ناگهانی رئیس جمهوری ایران می-تواند خلائی در قدرت ایجاد کند و چهره-های رده-بالا برای بهره-برداری از آن حرکت کنند.
طبق مادهٔ ۱۳۱ قانون اساسی ایرhن، در صورت مرگ رئیس جمهوری، معاون اول وی موقتا به جای او می-نشیند. این نقش را در حال حاضر محمد مخبر، از وفاداران خامنه-ای دارد.